عشق یکی از زیباترین و قوی‌ترین احساساتی است که هر انسانی تجربه می‌کند؛ اما آیا همین احساس، به‌تنهایی می‌تواند تضمین‌کننده یک ازدواج موفق و پایدار باشد؟ آیا عشق برای ازدواج کافیست؟ این‌ها سؤالاتی است که بسیاری از افراد پیش از رفتن پای سفره عقد از خود می‌پرسند و بهتر است پیش از جدی شدن یک رابطه در مورد این سؤال و جواب‌های احتمالی آن آگاهی داشت. ازدواج بدون عشق یا ازدواج تنها با عشق هر دو لبه یک تیغ برنده هستند و خطرات و آسیب‌های زیادی برای زندگی زناشویی در پی دارد. برای درک بهتر تاثیر عشق در ازدواج شما را به خواندن ادامه این مطلب دعوت می‌کنیم.
تعریف عشق در ازدواج
برای رسیدن به پاسخ این سؤال که آیا عشق برای ازدواج کافیست، باید ابتدا تعریفی از کلمه عشق داشت. رابرت استرنبرگ یک روانشناسی خانواده برجسته آمریکایی است که بیشتر به خاطر نظریه‌های نوآورانه‌اش در حوزه‌ی هوش، خلاقیت و عشق شناخته می‌شود. او سه مؤلفه اصلی برای عشق را مشخص کرده است:
- صمیمیت (احساس نزدیکی با شریک زندگی)
- شور و اشتیاق (جاذبه‌ی فیزیکی و رابطه‌ی جنسی)
- تعهد (تلاش برای حفظ رابطه)
ترکیب‌های مختلف این سه مؤلفه، هشت نوع متفاوت از عشق را تشکیل می‌دهند. از دیدگاه استرنبرگ، شکل ایده‌آل عشق، «عشق کامل» است که هر سه مؤلفه صمیمیت، شور و تعهد را در بر می‌گیرد. در کل عشق صرفاً احساسات لحظه‌ای یا شور ابتدایی نیست؛ بلکه نوعی تعهد عمیق، مراقبت، پذیرش متقابل و تمایل به رشد مشترک است. این عشق، با گذر زمان و همراهی در فراز و نشیب‌ها، به بلوغ می‌رسد و شکل واقعی‌تری به خود می‌گیرد.
نقش عشق در شروع یک رابطه
اگر به دنبال پاسخ این سؤال هستید که آیا عشق برای ازدواج کافیست، باید به این نکته اشاره کرد که عشق چون پله اول از یک نردبان است. در بسیاری از موارد، عشق جرقه اولیه‌ای برای آغاز یک رابطه بوده و این جاذبه احساسی باعث می‌شود افراد با اشتیاق بیشتری یکدیگر را بشناسند و به ساختن آینده‌ای مشترک فکر کنند. برای همین است که نباید تاثیر عشق در ازدواج را نادیده گرفت؛ اما همین عشق اگر بدون شناخت عمیق، تفاهم و ارزش‌های مشترک باشد یا برعکس ازدواج بدون عشق صورت بگیرد، ممکن است در ادامه راه با چالش‌هایی روبه‌رو شود.
چرا عشق به تنهایی نمی‌تواند دوام ازدواج را تضمین کند؟
آیا عشق برای ازدواج کافیست؟ بدون شک نه، گرچه عشق می‌تواند احساسات عمیق و زیبایی در ما ایجاد کند، اما ممکن است گمراه‌کننده باشد و معیار قابل‌اطمینانی برای تصمیم‌گیری درباره ازدواج نباشد. عشق شاید خوشبختی بیاورد، اما الزاماً مهارت‌ها و ابزارهای لازم برای زندگی مشترک را در اختیار ما نمی‌گذارد. درحالی‌که عشق می‌تواند شادی‌آفرین باشد، اما برای دوام رابطه کافی نیست. آنچه ازدواج را به موفقیت می‌رساند، «دانش» است؛ دانشی درباره:
- چگونگی اداره زندگی مشترک
- مدیریت اختلافات
- حل تعارضات
- انجام مصالحه و سازگاری با تغییر
متأسفانه بسیاری از افراد تنها بر پایه احساسات و بدون فکر کردن به این سؤال که آیا عشق برای ازدواج کافیست یا خیر وارد زندگی مشترک می‌شوند، بدون اینکه به جنبه‌های عملی زندگی با یک شریک زندگی توجه کافی داشته باشند. فرهنگ ما احساسات را در اولویت قرار داده و ما را به سمت تعهداتی سوق می‌دهد که گاه بدون فکر و دور از واقع‌گرایی‌اند. برای حفظ و تقویت پایه‌های یک ازدواج، افراد باید بیاموزند چگونه پیچیدگی‌های یک رابطه بلندمدت را مدیریت کنند.
فاکتورهای مهم و عوامل حیاتی در ازدواج موفق
بارنت آر. بریکنر می‌گوید: «موفقیت در ازدواج تنها از طریق یافتن همسر مناسب به دست نمی‌آید، بلکه با تبدیل شدن به همسر مناسب حاصل می‌شود.» همین یک جمله راهنمای خوبی برای رسیدن به جواب این سؤال است که آیا عشق برای ازدواج کافیست یا نه؟ در کنار تاثیر عشق در ازدواج، فاکتورهای دیگری نیز برای موفقیت زندگی زناشویی وجود دارد که عبارت است از:
عشق و تعهد
عشق تصمیمی آگاهانه برای تعهد به یک فرد دیگر است و برای همین ازدواج بدون عشق در اغلب موارد با تعهد همراه نیست. عشق تنها یک احساس گذرا نیست که در فیلم‌ها یا رمان‌ها می‌بینیم. احساسات می‌آیند و می‌روند، اما یک تصمیم واقعی برای ماندن، همیشگی است و این امر ازدواج سالم را تعریف می‌کند. ازدواج یعنی انتخاب برای ماندن در کنار هم، چه در روزهای خوب و چه در روزهای سخت. وقتی اوضاع خوب است، تعهد کار سختی نیست؛ اما عشق واقعی، در روزهای سخت خود را نشان می‌دهد.
فروتنی
همه ما ضعف‌هایی داریم و رابطه زناشویی به‌خصوص ازدواج بدون عشق این ضعف‌ها را سریع‌تر از هر چیز دیگری آشکار می‌کند. یک پایه اساسی برای ازدواج سالم، توانایی پذیرش نواقص و نیاز به بخشش است. اگر با احساس برتری نسبت به شریکتان رفتار کنید، رنجش ایجاد می‌شود و رابطه به جلو پیش نمی‌رود.
صبر و بخشش
آیا عشق برای ازدواج کافیست؟ بدون شک نه، در کنار آن باید صبر و ببخش داشت. در واقع به دلیل اینکه هیچ‌کس کامل نیست، صبر و بخشش همیشه در رابطه‌ی زناشویی لازم است. زوج‌های موفق یاد گرفته‌اند که بدون چشم‌داشت صبر و بخشش نشان دهند.
- آن‌ها با فروتنی اشتباهات خود را می‌پذیرند و از شریکشان انتظار کمال ندارند.
- گذشته را به رخ هم نمی‌کشند و دنبال انتقام یا تلافی نیستند.
وفاداری جنسی
وفاداری جنسی در ازدواج فراتر از وفاداری جسمی است. این وفاداری شامل چشم‌ها، ذهن، قلب و روح نیز می‌شود. اگر ذهن‌مان را درگیر خیالات جنسی درباره شخص دیگری کنیم یا لحظاتی از صمیمیت احساسی را به فرد دیگری بدهیم، به وفاداری خود نسبت به همسرمان آسیب زده‌ایم.
صداقت و اعتماد
در کنار تاثیر عشق در ازدواج، صداقت و اعتماد، پایه‌ای محکم برای موفقیت ازدواج هستند؛ اما برخلاف برخی از موارد این فهرست، اعتماد زمان می‌برد. شما می‌توانید یک‌باره مهربان یا صبور باشید، اما اعتماد فقط با گذر زمان و استمرار ساخته می‌شود.
ارتباط مؤثر
یکی از آفات ازدواج بدون عشق، نبود ارتباط یا سخت بودن برقراری ارتباط است. زوج‌های سالم تا حد ممکن با یکدیگر ارتباط دارند. البته درباره همه چیز از برنامه بچه‌ها تا لیست خرید و قبض‌ها حرف می‌زنند. علاوه بر این مسائل درباره آرزوها، ترس‌ها، نگرانی‌ها و تغییراتی که در قلب و روحشان رخ می‌دهد نیز صحبت می‌کنند.
احترام به یکدیگر
وقتی از افراد خواسته می‌شود احترام را تعریف کنند، اغلب از رفتارهای اخلاقی، حفظ شأن طرف مقابل، صداقت و قابل‌اعتماد بودن یاد می‌کنند. علاوه بر این، پژوهش‌ها نشان داده‌اند که از بین مؤلفه‌های مختلفی همچون علاقه، عشق و رضایت از رابطه، احترام به شریک زندگی قوی‌ترین رابطه را با رضایت زناشویی دارد؛ حتی قوی‌تر از خودِ عشق و با توجه به همین نکته راحت‌تر می‌توان فهمید که آیا عشق برای ازدواج کافیست یا نه؟
تفاهم داشتن
مفهوم تفاهم یکی از پایه‌ای‌ترین و مهم‌ترین عوامل در یک رابطه‌ی زناشویی سالم و موفق است که ریشه در تمام مواردی دارد که تا اینجای کار از آن یاد شد. به زبان ساده، تفاهم یعنی:
- گوش دادن واقعی، بدون قضاوت یا قطع کردن حرف طرف مقابل
- درک متقابل، حتی اگر شرایط یا احساسات طرف مقابل برایتان ناآشنا یا عجیب باشد
- احترام گذاشتن به اختلاف‌نظرها و سبک‌های فکری متفاوت
- یافتن نقاط مشترک برای تصمیم‌گیری و حل اختلاف‌ها
- همدلی
چگونه عشق را در کنار سایر عناصر رابطه تقویت کنیم؟
مشاوره پیش از ازدواج شما را به جواب سؤالاتتان در مورد زندگی زناشویی از جمله آیا عشق برای ازدواج کافیست یا نه می‌رساند. همچنین مشاوران خانواده و متخصصان این امر به شما راهکارهایی برای تقویت رابطه عاشقانه شما ارائه خواهند داد. در کنار خدمات مشاوره راهکارهای زیر هم به تقویت عشق کمک خواهد کرد:
- زمانی را جداگانه بگذرانید: ممکن است عجیب به نظر برسد، اما فاصله گرفتن گاه‌به‌گاه از شریک زندگی‌تان می‌تواند رابطه را بهتر کند. هر کسی به فضای شخصی و زمانی برای خودش نیاز دارد.
- با هم به رختخواب بروید: داشتن ساعت خواب متفاوت می‌تواند رابطه را دچار مشکل کند. زوج‌هایی که با هم به رختخواب نمی‌روند، بیشتر دچار اختلاف، مکالمات کمتر و رابطه‌ی جنسی ضعیف‌تر می‌شوند.
- تجربه‌های تازه خلق کنید: روندهای تکراری و زندگی روزمره ممکن است باعث کسالت شود. زوج‌هایی که چیزهای جدید تجربه می‌کنند مثل رفتن به کافه‌ای متفاوت یا امتحان غذای تازه نزدیکی بیشتری پیدا می‌کنند.
- با کارهای کوچک غافلگیرش کنید: مهربانی‌های ساده، بی‌مقدمه و روزمره باعث تداوم عشق می‌شوند. مثلاً یک فنجان قهوه برایش به تخت ببرید، یک کار خانه را داوطلبانه انجام دهید، پیام عاشقانه بفرستید و … .
- بهتر دعوا کنید: دعوا اجتناب‌ناپذیر است، اما نحوه دعوا مهم‌تر از خود دعوا خواهد بود. اگر قصد بحث جدی دارید شروع نرم و مهربانانه داشته باشید، نه با سرزنش. همچنین هر فکری را نگویید و تمرکز روی نکات مثبت باشد.
- خاطرات عاشقانه را مرور کنید: یادآوری خاطرات خوب، احساسات مثبت را زنده می‌کند. گفتن جملاتی مثل «یادته اولین قرارمون؟» یا «یادته چقدر خندیدیم اون روز؟» باعث نزدیکی بیشتر می‌شود.
سخن پایانی
در این مطلب سعی بر آن بود تا به پرسش آیا عشق برای ازدواج کافیست یا نه پاسخ دهیم. ازدواج تنها با عشق یا ازدواج بدون عشق هر دو آفت‌های خاص خود را دارند و ممکن است زندگی زناشویی را به بن‌بست برسانند. برای پیشبرد بهتر یک رابطه علاوه بر تاثیر عشق در ازدواج، نباید از احترام، اعتماد، تفاهم، فروتنی، صبر و بخشش غافل شد. البته همه افراد عالم و دانای مطلق نیستند و می‌توانید برای تجربه یک رابطه موفق از یک همراه چون مشاور خانواده و روانشناس به کلینیک روانشناسی مرکز آوینا در این راه کمک بگیرید.
سؤالات متداول
آیا عشق برای ازدواج کافیست؟
خیر. عشق پایه مهمی است، اما برای دوام ازدواج کافی نیست. احترام، تعهد، مهارت ارتباطی، مسئولیت‌پذیری و تفاهم نیز ضروری‌اند.
آیا ازدواج بدون عشق موفق می‌شود؟
امکانش هست، اما احتمال موفقیت پایین‌تر است. اگرچه روابط بدون عشق می‌توانند با احترام و همکاری ادامه یابند، اما صمیمیت و رضایت عاطفی معمولاً کمرنگ می‌شود.
برای تجربه زندگی موفق چه مواردی در کنار عشق مهم است؟
اعتماد، احترام متقابل، درک متقابل، حمایت عاطفی، ارتباط مؤثر و توانایی حل تعارضات از ارکان یک زندگی موفق هستند.
مقالات مرتبط:
