اختلال اضطراب اجتماعی (فوبیای اجتماعی) یک وضعیت غیرعادی روانی است که باعث ترس و اضطراب هنگام قرار گرفتن یک فرد در موقعیت‌های اجتماعی و حین تعامل با دیگر افراد می‌شود. افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی از قضاوت یا رد شدن توسط دیگران می‌ترسند. این اختلال با روان‌درمانی و داروهایی مانند داروهای ضدافسردگی قابل‌درمان است. اگر دوست دارید بیشتر در مورد اینکه اضطراب اجتماعی چیست و چه علائمی دارد، ادامه این مطلب را بخوانید. همچنین در ادامه در مورد راه‌های درمان هراس اجتماعی نیز صحبت شده است.
اضطراب اجتماعی چیست؟
طبیعی است که همه ما در برخی موقعیت‌های اجتماعی عصبی شویم یا احساس ناراحتی و استرس داشته باشیم، برای مثال، رفتن به یک قرار کاری یا مصاحبه مهم یا ارائه یک سخنرانی ممکن است باعث ایجاد چنین حسی در ما شود؛ اما در اختلال اضطراب اجتماعی که فوبیا یا استرس اجتماعی نیز نامیده می‌شود، تعاملات روزمره و عادی باعث اضطراب و حس خجالت قابل‌توجهی در فرد می‌شود؛ زیرا می‌ترسید که مورد بررسی دقیق یا قضاوت منفی دیگران قرار بگیرید. اگر به این اختلال مبتلا هستید، در موقعیت‌های خاص یا در همه موقعیت‌های اجتماعی دچار اضطراب یا ترس هستید، از جمله:
- ملاقات با افراد جدید
- اجرا در مقابل مردم
- گرفتن یا برقراری تماس‌های تلفنی
- استفاده از سرویس‌های بهداشتی عمومی
- درخواست کمک در رستوران، فروشگاه یا مکان عمومی دیگر
- دوست‌یابی
- پاسخ دادن به یک سوال در حضور مردم
- غذا خوردن جلوی مردم
- شرکت در مصاحبه
اگر دوست دارید بدانید ویژگی‌های اصلی اضطراب اجتماعی چیست به این نکته توجه داشته باشید که شما از قضاوت، طرد شدن یا تحقیر شدن می‌ترسید.
اضطراب اجتماعی چه کسانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟
استرس اجتماعی یک بیماری شایع روان است که می‌تواند هر فردی را تحت تأثیر قرار دهد. اکثر افرادی که اضطراب اجتماعی دارند قبل از 20 سالگی علائم آن را تجربه می‌کنند. همچنین باید اشاره کرد که زنان بیشتر از مردان در معرض چنین فوبیایی هستند. تقریباً 5 تا 10 درصد از مردم در سراسر جهان به این اختلال مبتلا هستند و سومین بیماری شایع روانی پس از اختلال مصرف مواد و افسردگی است.
انواع و مدل‌های مختلف اضطراب اجتماعی چیست؟
یک فرد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی می‌تواند شکل خفیف، متوسط یا شدید آن را داشته باشد. برخی از افراد مبتلا به فوبیای اجتماعی فقط با یک نوع موقعیت، مانند غذا خوردن در مقابل دیگران یا اجرای برنامه در مقابل دیگران، مشکل دارند، در حالی که سایر افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی علائم را در همه اشکال تعامل اجتماعی تجربه می‌کنند. به طور کلی سطوح مختلف استرس اجتماعی عبارت‌اند از:
- اضطراب اجتماعی خفیف: فرد مبتلا به آن ممکن است علائم جسمی و روانی اضطراب اجتماعی را تجربه کند؛ اما همچنان در موقعیت‌های اجتماعی شرکت یا آن را تحمل خواهد کرد. همچنین ممکن است آن‌ها فقط در موقعیت‌های اجتماعی خاصی علائم چنین اختلالی را تجربه کنند.
- اضطراب اجتماعی متوسط: فرد مبتلا به اضطراب اجتماعی متوسط ممکن است علائم جسمی و روانی اضطراب اجتماعی را تجربه کند؛ اما همچنان در برخی موقعیت‌های اجتماعی شرکت کرده و از انواع دیگر موقعیت‌های اجتماعی اجتناب می‌کند.
- اضطراب اجتماعی شدید: فردی که دارای اضطراب شدید اجتماعی است امکان دارد علائم شدیدتری از اضطراب اجتماعی مانند حمله پانیک را در موقعیت‌های اجتماعی تجربه کند. به همین دلیل، افراد مبتلا به اضطراب شدید اجتماعی معمولاً به هر قیمتی از قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی اجتناب می‌کنند.
مهم نیست که نوع اضطراب اجتماعی چیست و چه علائمی را تجربه می‌کنید، مهم است که به دنبال درمان باشید؛ زیرا این نوع اضطراب بر کیفیت زندگی شما بسیار تأثیر می‌گذارد.
علائم فوبیای اجتماعی چیست؟
زمانی که افراد مبتلا به هراس اجتماعی مجبورند در مقابل افراد دیگر یا در کنار آن‌ها باشند، علائم، رفتارها و افکار خاصی را تجربه می‌کنند. یک فرد مبتلا به اضطراب اجتماعی می‌تواند این علائم را در انواع خاصی از موقعیت‌های اجتماعی داشته باشد یا در همه تعاملات اجتماعی چنین علائمی را نشان دهد. علائم فیزیکی و فیزیولوژیکی اختلال اضطراب اجتماعی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- سرخ شدن
- عرق کردن
- لرزش یا احساس تپش قلب در موقعیت‌های اجتماعی
- احساس عصبانیت شدید و ختم شدن به احساس تهوع
- عدم برقراری تماس چشمی زیاد هنگام تعامل با دیگران
- داشتن حالت بدنی سفت در شلوغی
همچنین افکار و رفتارهایی که می‌توانند نشانه وجود چنین اختلالی در فرد باشند عبارت‌اند از:
- احساس خجالت شدید یا ناراحتی در مقابل افراد دیگر
- احساس خالی شدن ذهن و ناتوانی در پاسخ دادن به دیگران
- احساس ترس یا نگرانی از قضاوت دیگران
- اجتناب از حضور در مکان‌های پرجمعیت
چه چیزی باعث بروز اختلال اضطراب اجتماعی می‌شود؟
محققان و متخصصان هنوز در تلاش برای کشف این نکته مهم هستند که علت اصلی اضطراب اجتماعی چیست. آن‌ها تاکنون دریافته‌اند که عوامل زیر ممکن است در بروز آن مقصر باشد:
- عوامل ژنتیکی: زمانی که چنین اختلالی در خانواده شما وجود دارد، احتمال ابتلای شما بالا است.
- سبک غلط فرزندپروری در خانواده: اگر سبک فرزندپروری بسیار کنترل‌کننده یا تهاجمی باشد ممکن است فوبیای اجتماعی در فرزندان رخ دهد.
- تروما: اگر رویدادهای استرس‌زا و ترسناک را در زندگی تجربه کنید، یکی از عوارض آن در طولانی‌مدت هراس اجتماعی است.
بهترین روش درمان اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟
افراد مبتلا به اختلال استرس اجتماعی به خوبی به درمان پاسخ می‌دهند، چه این درمان در قالب درمان شناختی رفتاری (CBT)، چه دارو یا هر دو باشد. برخی از افراد ممکن است مجبور شوند تا پایان عمر خود دارو مصرف کنند تا اضطراب اجتماعی خود را مدیریت کنند. دیگران ممکن است فقط نیاز به مصرف دارو یا درمان روان‌شناختی برای مدت معینی داشته باشند.
ارتباط با ما
جهت ارتباط با ما و رزرو وقت برای مشاوره با بهترین روانشناسان کلینیک آوینا، شماره تماس خود را وارد کرده تا در اسرع وقت با شما تماس بگیریم.
"*"فیلدهای ضروری را نشان می دهد
در صورت عدم درمان، اضطراب اجتماعی می‌تواند ناتوان‌کننده باشد و منجر به نتایج ضعیف تحصیلی، کاهش عملکرد شغلی، روابط با کیفیت پایین‌تر و به طور کلی کاهش کیفیت زندگی شود. درصد زیادی از افرادی که دارای چنین اختلالی هستند و تحت درمان قرار نمی‌گیرند، ممکن است به افسردگی اساسی یا اختلال مصرف الکل مبتلا شوند. در کل یکی از دو روش زیر یا هر دو برای درمان هراس اجتماعی استفاده می‌شود:
- درمان شناختی رفتاری (CBT): درمان شناختی رفتاری (CBT) نوعی درمان روان‌شناختی است. روانشناس یا درمانگر با شما همکاری می‌کند تا تفکر و الگوهای رفتاری شما که مضر یا غیرمفید هستند را در گام نخست شناسایی کرده و بعد برای تغییر آن اقدام کنید. (در کلینیک آوینا مشاوره فردی و خلقی توسط بهترین روانشناسان تهران ارائه می‌شود)
- داروهای ضدافسردگی: مصرف چنین داروهایی برای افسردگی و اختلالات اضطرابی موثر هستند و در خط مقدم درمان این اختلال قرار می‌گیرند. داروهای ضد اضطراب معمولاً برای مدت زمان کوتاه‌تری استفاده می‌شوند. داروهای فشار خون معروف به مسدودکننده‌های بتا را هم می‌توان زیر نظر پزشک برای کاهش علائم فوبیای اجتماعی استفاده کرد.
بهترین راه کمک به افراد دارای اضطراب اجتماعی چیست؟
چندین کار وجود دارد که می‌توانید برای کمک و حمایت از فرد مبتلا به هراس اجتماعی انجام دهید، از جمله:
- در مورد این اختلال اطلاعات کسب کنید: دانش خود را در مورد اینکه اضطراب اجتماعی چیست، افزایش دهید تا بهتر درک کنید که در ذهن آن‌ها چه می‌گذرد.
- همدل باشید: احساسات و تجربیات آن‌ها را کم‌اهمیت جلوه ندهید یا نادیده بگیرید. از آن‌ها حمایت کرده و سعی کنید خود را جای آن‌ها بگذارید.
- آن‌ها را تشویق کنید که به دنبال درمان باشند: در حالی که داشتن یک دوست یا یکی از اعضای خانواده حامی برای یک فرد مبتلا به اضطراب اجتماعی مفید است، چنین اختلالی یک وضعیت پزشکی بوده و به درمان شناختی رفتاری (CBT) یا دارو برای درمان نیاز دارد.
- صبور باشید: زمانی که فرد مبتلا به استرس اجتماعی روند درمان را شروع می‌کند، برای بهبودی کامل نیاز به زمان دارد و شما باید در این مدت صبور باشید.
سخن پایانی
حال که می‌دانید اختلال اضطراب اجتماعی چیست و چه نشانه‌هایی دارد؛ اگر علائم آن را تجربه می‌کنید، بدانید که تنها نیستید و این اختلال در جهان بسیار شایع است. در حالی که تجربه فوبیای اجتماعی می‌تواند ترسناک باشد؛ خبر خوب این است که قابل درمان خواهد بود.
سلامت روان شما به همان اندازه مهم است که سلامت جسمانی شما؛ بنابراین یک مرکز مطمئن روانشناسی چون کلینیک آوینا با درمانگران حرفه‌ای را انتخاب کرده و مشاوره‌های لازم برای انتخاب روش درمانی و زمان شروع آن را دریافت کنید.
سوالات متداول
فوبیای اجتماعی چیست؟
استرس اجتماعی یک وضعیت روانی است که باعث می‌شود فرد حس ترس و اضطراب را در هنگام قرار گرفتن در کنار افرادی در موقعیت‌های اجتماعی تجربه کند. افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی از قضاوت یا تماشای دیگران می‌ترسند.
چگونه بر اضطراب اجتماعی غلبه کنم؟
غلبه بر اضطراب اجتماعی بدون درمان تقریباً غیرممکن است و یک وضعیت پزشکی به شمار می‌رود که نیاز به درمان دارد. درمان شناختی رفتاری (CBT) و داروهایی مانند داروهای ضدافسردگی در درمان و مدیریت این اختلال بسیار موثر است.
تفاوت بین آگورافوبیا و اضطراب اجتماعی چیست؟
فرد مبتلا به آگورافوبیا زمانی که در مکان یا موقعیت‌های خاص قرار می‌گیرد، احساس وحشت را تجربه می‌کند و معمولاً پس از یک یا چند حمله پانیک ایجاد می‌شود. در صورتی که هراس اجتماعی در موقعیت‌های مختلف ممکن است رخ دهد.
چه چیزی باعث بروز اختلال استرس اجتماعی می‌شود؟
محققان هنوز در تلاش برای کشف این نکته مهم هستند که علت اصلی اضطراب اجتماعی چیست. آن‌ها تاکنون دریافته‌اند که عوامل مهم چون ژنتیک، سبک غلط فرزندپروری و تروماها در بروز آن مقصر است.
