گروه درمانی سایکو دراما که تحت عنوان “تئاتر درمانی” نیز شناخته می‌شود، نوعی روش درمان است که در آن فرد مشکل یا نگرانی خود را در مقابل سایر شرکت کنندگان اجرا می‌کند. در این نوع درمان، تمرکز روی یکی از اعضای گروه است، اما سایر افراد نیز می‌توانند در نمایش او شرکت کنند.
تاریخچه سایکودراما به سال 1920 برمی‌گردد. در آن زمان، روانپزشکی به نام ژاکوب ال مونرو به توسعه این روش پرداخت. معمولا سایکودراما به صورت گروه درمانی انجام می‌شود، اما در مواقع محدودی می‌توان آن را به صورت فردی همراه با درمانگر نیز انجام داد. در ادامه، به بررسی مزایا و اهداف گروه درمانی سایکو دراما می‌پردازیم.
تاریخچه سایکودراما چیست؟
بنیانگذار تئاتر درمانی فردی به نام ژاکوب ال مونرو است که جزو اولین روانشناسانی بود که کمک شایانی به توسعه گروه درمانی کرد. در سال 1912، مونرو در یکی از سخنرانی‌های فروید شرکت کرد. وقتی فروید از او پرسید مشغول چه کاری است، مونرو گفت: شما مراجعان را در مطب خود معالجه می‌کنید، درحالیکه من آنها را در خیابان می‌بینم. شما رویای مردم را بررسی می‌کنید، من به آنها شجاعت رویاپردازی می‌دهم. شما برای بررسی روح اشخاص، آن را تکه تکه می‌کنید، من به آنها کمک می‌کنم تا این بخش‌های متناقض را نمایش داده و آنها را کنار هم قرار دهند.
مونرو در سال 1913 و 1914 به توسعه سایکودراما پرداخت و در سال 1925 ایده خود را به روانشناسان آمریکایی معرفی کرد. در ابتدا، سایکودراما برای درمان کودکان انجام می‌شد اما با گذر زمان او توانست جلسات نمایش درمانی بزرگی در تئاتر برگزار کند. جالب است بدانید مونرو تا زمان مرگ خود یعنی سال 1925 به تدریس ساکودراما ادامه داد.
هدف سایکودرام چیست؟
یکی از مهمترین اهداف گروه درمانی سایکو دراما، پرورش احساس همدردی در شرکت کنندگان است. در واقع، این روش به اعضای گروه کمک می‌کند تا مشکلی که برای دیگران پیش آمده را از دیدگاه شخص آسیب دیده ببینند و به فرد کمک کنند تا با این مسائل کنار بیاید.
روش کار سایکودرام چیست؟
تئاتر درمانی حول محور یک فرد است که نقش قهرمان داستان را برعهده دارد. وقتی فرد قهرمان داستان را از زبان خود شرح می‌دهد، درمانگر به عنوان کارگردان نمایش، تعیین کردن نقش‌ها و ارائه بازخورد را انجام می‌دهد.
به طور کلی، سایکودراما در سه مرحله انجام می‌شود که در این قسمت به شرح کامل این مراحل می‌پردازیم.
گرم کردن
اولین مرحله گروه درمانی سایکو دراما تحت عنوان گرم کردن شناخته می‌شود. وقتی اعضای گروه خودشان را معرفی کنند، ارتباط موثر و اعتمادی بین آنها ایجاد می‌شود که لازمه ادامه جلسه است. از آنجاییکه درمان سایکودرام معمولا گروهی انجام می‌شود، باید ارتباط خوبی بین اعضای گروه شکل گیرد. در این مرحله، درمانگر اهداف جلسه را با فرد اصلی مطرح می‌کند تا همراه هم ساختار نمایش را شکل دهند.
اکشن
در این مرحله از گروه درمانی سایکو دراما، یکی از اعضای گروه به عنوان شخصیت اصلی انتخاب می‌شود و درمانگر نقش‌های ثانویه‌ای به سایر اعضای گروه اختصاص می‌دهد. درمانگر از تکنیک‌های مختلفی استفاده می‌کند تا حقایق موجود در احساسات فرد را کشف کند.
بازخورد
در آخرین مرحله گروه درمانی ساکودراما، اعضای گروه نظر خود را در مورد نمایش می‌گویند و در این مورد صحبت می‌کنند که چگونه این نمایش بر احساسات آنها تاثیر گذاشته است. سپس، صحبت آنها عمیق‌تر شده و نمایش را از نظر روانشناختی بررسی می‌کنند.
ممکن است در طول تئاتر درمانی، روانشناس نقش‌ها را تغییر دهد یا از شخصیت اصلی بخواهد که مکث کند و به رفتار سایر شخصیت‌ها فکر کند. این تمرین باعث می‌شود فرد احساس دیگران را در یک موقعیت درک کند و متوجه شود در آن لحظه چه تصمیمات دیگری می‌توانست بگیرد.
چه تکنیک‌هایی در گروه درمانی سایکو دراما به کار می‌رود؟
فعل و انفعالات زیادی در مرحله اکشن سایکودراما رخ می‌دهد تا به فرد کمک کند نسبت به واکنش‌های خود به آگاهی برسد.
دو برابر کردن احساسات
یکی از تکنیک‌هایی که در تئاتر درمانی به کار می‌رود، دو برابر کردن احساسات است. در این تکنیک فرد مورد نظر احساسی که فکر می‌کند قرمان در حال تجربه یا سرکوب آن است را بیان می‌کند.
تکنیک آینه
در این تکنیک قهرمان داستان نقش منفعلی برعهده میگیرد و سایر اعضا نمایش را اجرا می‌کنند. تکنیک آینه به قهرمان این امکان را می‌دهد تا دیدگاه خود به آن اتفاق را بررسی کند.
نقش آفرینی
یکی دیکر از تکنیک‌هایی که در گروه درمانی سایکو دراما مورد استفاده قرار میگیرد، نقش آفرینی است که در آن شخص به طور خاص بر موضوع یا اتفاقی آسیب زا تمرکز می‌کند که عامل ایجاد اضطراب در زندگی کنونی او است.
تغییر نقش
در این تکنیک، شخص قهرمان یکی از نقش‌های اصلی را برعهده میگیرد و یکی دیگر از اعضای گروه نقش قهرمان را بازی می‌کند. تکنیک تغییر نقش باعث ایجاد احساس همدلی می‌شود.
تک خوانی
قهرمان داستان افکار درونی خود را برای اعضا گروه بیان می‌کند. دلیل استفاده از این تکنیک، ایجاد احساس رهایی است.
سایکودراما چه مزایایی دارد؟
بسیاری از تحقیقات نشان می‌دهند که گروه درمانی سایکو دراما می‌تواند به افراد مختلف کمک کند تا به مدیریت مسائل پیچیده روان شناختی یا بین فردی بپردازند. در سال 2020 مطالعاتی انجام شد تا تاثیر نمایش درمانی در مدیریت غم و اندوه را ارزیابی کند. نتایج این مطالعه حاکی از آن بود که سایکودراما به فرد کمک می‌کند تا با احساس غم مقابله کند، همچنین به او این فرصت را می‌دهد که از طریق سایر افراد گروه با یک فرد عزیز از دست رفته صحبت کند و با احساسات چالش برانگیز خود روبرو شود. سایر مزایای تئاتر درمانی عبارتند از:
- بهبود هوش هیجانی
- توسعه مهارت همدلی
- کمک به مقابله با تروما
- بروز احساسات دردناک به شیوه ایمن
- مدییریت احساس غم و اندوه
ارتباط با ما
جهت ارتباط با ما و رزرو وقت برای مشاوره با بهترین روانشناسان کلینیک آوینا، شماره تماس خود را وارد کرده تا در اسرع وقت با شما تماس بگیریم.
"*"فیلدهای ضروری را نشان می دهد
خطرات سایکودرام چیست؟
معمولا در طول گروه درمانی سایکو دراما خطری فرد را تهدید نمی‌کند. اما ممکن است او با زنده کردن وقایع دردناک و قرار گرفتن در معرض اضطراب دچار آسیب روحی شود. در چین شرایطی باید روان درمانگر روند داستان را به نفع قهرمان هدایت کند و شرایط را تحت کنترل داشته باشد.
توجه داشته باشید که نمی‌توان تئاتر درمانی را به تنهایی یا همراه با افراد آموزش ندیده انجام داد. شما برای انجام این روش درمانی و دیدن نتییجه آن باید از یک درمانگر و متخصص کمک بگیرید.
بهترین کلینیک برای گروه درمانی سایکو دراما
کلینیک روانشناسی آوینا یکی از معتبرترین مراکز برای انجام گروه درمانی سایکو دراما است. روبرو شدن با اختلالات روحی و مقابله با آنها فرایندی پیچیده و زمانبر است اما روانشناسان متخصصی که در کلینیک آوینا مشغول کار هستند، در مسیر بهبود با شما همقدم می‌شوند تا احساسات درونی خود را در جلسات گروه درمانی سایکو دراما رها کنید. شما می‌توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد زمان و تحوه برگزاری این جلسات با کلینیک روانشناسی آوینا تماس بگیرید.
سخن آخر
سایکودراما یا تئاتر درمانی یک تکنیک روان درمانی است که معمولا به صورت گروهی انجام می‌شود. در این تکنیک، یکی از اعضای گروه نقش قهرکمان را دارد و موقعیت آسیب زا از زبان خود برای سایر اعضای گروه نمایش می‌دهد. در این میان، ممکن است سایر اعضای گروه نیز به فرد نمایش دهنده کمک کنند. تحقیقات نشان داده است که گروه درمانی سایکو دراما به کنار آمدن با تروما و پرورش احساس همدلی کمک قابل توجهی می‌کند.
سوالات متداول
آیا می‌توان نمایش درمانی را به تنهایی انجام داد؟
خیر؛ برای انجاسایکودراما یا نمایش درمانی باید حتما از یک درمانگر کمک بگیرید تا فرایند اجرای نمایش تحت کنترل باشد و آسیبی به احساسات به شما وارد نکند.
سایکودرام چقدر موثر است؟
تحقیقات نشان داده است که این روش درمانی باعث بهبود هوش هیجانی و همدلی می‌شود. همچنین، به مراجعه کننده راهی ایمن برای نشان دادن احساسات دردناک و غم می‌دهد.
هدف سایکودرام چیست؟
این روان درمانی به افراد مختلف اجازه می‌دهد تا احساسات دردناک ناشی از تروما را در یک محیط امن و تحت نظارت درمانگر آنالیز کنند.
بیشتر بخوانید:
