اختلال ADHD یک سفر پیچیده و چالشبرانگیز است که تأثیرات عمیقی بر جنبههای مختلف زندگی فرد میگذارد. در واقع، نشانه های ADHD میتواند به راحتی زندگی این افراد را دچار آشفتگی کند. ممکن است برای شما هم سوال پیش آمده باشد که علائم ای دی اچ دی چیست؟ آیا این علائم قابل تشخیص هستند؟
بهطور خلاصه مهمترین علائم ADHD در بزرگسالان و کودکان، شامل بینظمی، مشکل در روابط، نداشتن تمرکز یا تمرکز بیش از حد و… هستند؛ در این مقاله، نشانه های ADHD در بزرگسالان و کودکان و چگونگی تأثیر آنها بر زندگی فرد را شرح میدهیم.
1. بینظمی (Disorganization)
تصور کنید هر روز صبح در تلاش هستید کلیدها، کیف، یا حتی برنامه روزانهتان را پیدا کنید. برای افرادی که با نشانه های ADHD دست و پنجه نرم میکنند، این بینظمی تنها یک مشکل معمولی به شمار میآید. برخی اوقات، پیش میآید که این افراد به سختی بتوانند برای وظایف روزمره خود برنامهریزی کنند و همیشه در تلاش باشند که کارهایشان را بهموقع انجام دهند.
2. مشکلات در روابط (Relationship Concerns)
یکی دیگر از خصوصیات افراد adhd مشکل در روابط اجتماعی و عاطفی است. برخی ویژگیها مثل بیتوجهی، خسته شدن سریع، و حرف زدن بدون فکر میتوانند باعث سوءتفاهم شوند. شاید به نظر برسد که این افراد بیمسئولیت یا بیتفاوت هستند، اما در واقعیت، اینها تنها بخشی از چالشهای زندگی با علائم ADHD هستند که میتوانند بر روابط عاشقانه، دوستانه و حرفهای فرد تاثیر بگذارند.
3. کمبود تمرکز (Lack of Focus)
افرادی که نشانههای ADHD دارند، بهراحتی تمرکزشان را از دست میدهند. به همین دلیل کارها را نیمهکاره رها میکنند، جزئیات مهم را نادیده میگیرند و در مکالمات به حرف دیگران خوب گوش نمیدهند. درصورت تداخل در تمرکز به دلیل ای دی اچ دی، درمان ADHD میتواند تاثیرات بسیار ارزشمندی داشتهباشد.
4. بیقراری و اضطراب (Restlessness and Anxiety)
اگر نمیتوانید حتی یک لحظه آرام بگیرید، ممکن است علائم ADHD در شما وجود داشته باشد. یکی از خصوصیات افراد ADHD این است که انگار یک موتور درونی آنها را همیشه به حرکت وامیدارد. این بیقراری میتواند اضطراب ایجاد کند، چون همیشه به دنبال کاری برای انجام دادن هستند. در نهایت، اضطراب به یک چرخهی ناتمام از نگرانی و ناامیدی تبدیل میشود.
5. مشکلات احساسی (Emotional Concerns)
زندگی با ADHD شبیه به یک سفر پر از فراز و نشیب احساسی است. فرد ممکن است به راحتی خسته شود و به دنبال هیجانات جدید باشد. همچنین، کوچکترین مشکلات برای او به بحرانهای بزرگی تبدیل میشوند.
6. تمرکز بیش از حد (Hyperfocus)
برخی افراد مبتلا به ADHD میتوانند به شدت در یک فعالیت خاص غرق شوند که به آن “تمرکز بیش از حد” میگویند. این علائم ADHD در کودکان و بزرگسالان ممکن است باعث شود که آنها به طور کامل از محیط اطراف خود جدا شوند، زمان را از دست بدهند و حتی اطرافیانشان را نادیده بگیرند.
7. مشکلات مدیریت زمان (Time Management Concerns)
با تجربه علائم ADHD در کودکان و بزرگسالان ، زمان شبیه به یک پازل پیچیده میشود که همیشه چند قطعهاش گم شده است. افراد مبتلا به کم توجهی به راحتی کارها را به تعویق میاندازند، دیر به قرارها میرسند و به وظایفی که به نظرشان کسلکننده است، اهمیتی نمیدهند. در واقع، زندگی برای آنها بیشتر در لحظهی حال میگذرد، و برنامهریزی برای آینده چالشی بزرگ به شمار میآید.
8. فراموشی (Forgetfulness)
همه ما گاهی چیزی را فراموش میکنیم، اما برای فرد مبتلا به ADHD، فراموشی میتواند یک روتین روزانه باشد؛ از گم کردن کلیدها گرفته تا فراموش کردن تاریخهای مهم. این فراموشی میتواند زندگی فرد را بهطور جدی تحت تأثیر قرار دهد و حتی به مشکلاتی در روابط یا محیط کار منجر شود.
9. تکانشگری (Impulsivity)
تکانشگری یکی دیگر از نشانه های ADHD است که باعث قطع کردن صحبت دیگران، انجام رفتارهای غیرمعمول در اجتماع، و انجام دادن کاری بدون فکر کردن به عواقب آن میشود. تصمیمگیری سریع و بدون فکر میتواند بروز مشکلاتی در روابط و موقعیتهای اجتماعی را نیز در پی داشته باشد.
10. تصویر منفی از خود (Negative Self-Image)
معمولا، افرادی که نشانه های ADHD دارند به خاطر مشکلاتشان در تمرکز و انجام وظایف، خود را به شدت مورد انتقاد قرار میدهند. انتقادات مداوم میتواند به مرور زمان باعث ایجاد یک تصویر منفی شود و فرد را به این باور برساند که در زندگی شخصی و حرفهای خود موفق نیست.
11. کمبود انگیزه (Lack of Motivation)
به نظر میرسد فرد مبتلا به ADHD همیشه در حال پیشرفت است، اما کمبود انگیزه یکی از چالشهای اصلی آنهاست. این افراد به راحتی از انجام کارها خسته میشوند و نمیتوانند برای اتمام کارهای خود تمرکز کافی داشته باشند. کمبود انگیزه و مشکل در برنامهریزی دست به دست هم میدهند تا انجام کارها را به یک وظیفهی طاقتفرسا تبدیل کنند.
12. خستگی (Fatigue)
اگرچه بیقراری یکی از علائم ADHD در کودکان و بزرگسالان است، اما خستگی نیز میتواند به طور متناقضی در این افراد دیده شود. ممکن است خستگی به دلایلی همچون مشکلات خواب، تلاش بیش از حد برای تمرکز یا حتی عوارض جانبی داروها باشد.
13. مشکلات جسمانی (Physical Health Concerns)
علائم ADHD در کودکان و بزرگسالان تنها بر ذهن آنها تاثیر نمیگذارد؛ بلکه این اختلال میتواند به سلامت جسمانی فرد نیز آسیب بزند. افراد مبتلا به اختلال کم توجهی به دلیل بینظمی، مشکلات احساسی و تکانشگری، به سلامت جسم خود توجه نمیکنند. در نتیجه، نشانه های ADHD باعث عدم تعادل در رژیم غذایی، ورزش نکردن و نادیده گرفتن داروهای مهم میشود.
14. سوءمصرف مواد (Substance Misuse)
سوءمصرف مواد در همه افراد مبتلا به ADHD رخ نمیدهد، اما این افراد بیشتر از دیگران در معرض خطر قرار دارند. برخی ممکن است برای کاهش نشانه های ADHD خود به استفاده از مواد مخدر، الکل یا سیگار روی آورند. این سوءمصرف ممکن است به عنوان راهی برای بهبود تمرکز، خواب بهتر یا کاهش اضطراب استفاده شود، اما میتواند مشکلات جدیتری به دنبال داشته باشد.
درصورت ابتلا به ADHD چگونه آن را درمان کنیم؟
بهطور کلی 2 روش درمانی برای رهایی از ADHD وجود دارد که شامل رواندرمانی و دارو درمانی میشود.
بهمنظور رهایی از علائم ADHD میتوانید با مشاوره فردی و صحبت با روانشناسان باتجربه و حرفهای، نسبت به درمان نشانههای ای دی اچ دی اقدام کنید؛ همچنین درصورت جدیتر بودن مشکل، مصرف داروهای رواندرمانی نیز میتواند موثر باشد. البته در نظر داشتهباشید که روانشناسی فردی، در بیشتر مواقع نتایج قابل توجهی خواهد داشت.
سایر اختلالاتی که علائم مشابه ADHD دارند
در ادامه، به بررسی برخی از اختلالاتی میپردازیم که علائمی مشابه ADHD دارند و ممکن است با بیش فعالی یا کم توجهی اشتباه گرفته شوند.
- اختلال اضطراب (Anxiety Disorders):اضطراب میتواند باعث عدم تمرکز، بیقراری و خستگی شود که شبیه به علائم ADHD در کودکان و بزرگسالان است.
- اختلال افسردگی :(Depression) افسردگی با کاهش تمرکز، خستگی و بیانگیزگی همراه است که ممکن است با نشانه های ADHD اشتباه گرفته شود.
- اختلال دوقطبی :(Bipolar Disorder) نوسانات خلقی در اختلال دوقطبی، مانند فعالیت بیش از حد در دورههای مانیا، میتواند با بیشفعالی در ADHD شباهت داشته باشد.
- اختلالات یادگیری (Learning Disorders): ممکن است مشکلات تمرکز و یادگیری در کودکان به اشتباه به عنوان نشانه های ADHD تشخیص داده شود.
- اختلال پردازش حسی :(Sensory Processing Disorder) حساسیت به محرکهای محیطی میتواند به بیقراری و عدم تمرکز منجر شود که شبیه ADHD است.
- اختلالات خواب :(Sleep Disorders) ممکن است کمبود خواب باعث خستگی و مشکلات تمرکز شود که با ADHD اشتباه گرفته میشود.
- اختلال رفتار مقابلهای :(Oppositional Defiant Disorder – ODD) رفتارهای تکانشی و پرخاشگرانه در کودکان مبتلا به ODD نیز میتواند با علائم ADHD شباهت داشته باشد.
- اختلال وسواسی-اجباری :(OCD)ممکن است مشکلات تمرکز ناشی از افکار وسواسی در OCD با نشانه های ADHD اشتباه گرفته شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر احساس میکنید که مشکلاتی مانند عدم تمرکز، بیقراری یا تکانشگری به شدت بر زندگی روزمره، روابط اجتماعی یا عملکرد تحصیلی و شغلی شما یا فرزندتان تاثیر گذاشته و با روشهای معمول بهبودی حاصل نشده است، وقت آن است که به پزشک یا روانشناس مراجعه کنید.
این نشانهها میتوانند به راحتی به استرس، اضطراب یا حتی افسردگی تبدیل شوند. مراجعه به کلینیک روانشناسی و در موارد حادتر، روانپزشک به شما کمک میکند تا با تشخیص درست و درمان مؤثر، کیفیت زندگی خود را بهبود بخشید.
کلینیک روانشناسی آوینا
در کلینیک روانشناسی آوینا، تیم متخصص ما آماده است تا با ارائه مشاوره و درمانهای حرفهای، به شما و خانوادهتان در مدیریت اختلال ADHD کمک کند. ما به خوبی میدانیم که زندگی با علائم ADHD میتواند چالشبرانگیز باشد و بر جنبههای مختلف زندگی شما تأثیر بگذارد. مشاوران ما با تجربه و دانش عمیق، به شما کمک میکنند تا این اختلال را به درستی مدیریت کنید.
سخن آخر
اختلال ADHD میتواند به طور قابل توجهی بر جنبههای مختلف زندگی تأثیر بگذارد. در نتیجه، شناخت علائم این اختلال به شما کمک میکند تا بهتر با چالشهای آن کنار بیایید. بنابراین، مشاوره با پزشک یا روانشناس میتواند گام مؤثری در بهبود کیفیت زندگی و مدیریت مؤثر علائم باشد. در کلینیک روانشناسی آوینا، تیم متخصص ما آماده است تا با ارائه مشاوره و درمانهای حرفهای، به شما کمک کند تا زندگی بهتری داشته باشید.
سوالات متداول
ADHD چیست و چگونه تشخیص داده میشود؟
بیش فعالی یا نقص توجه یک اختلال عصبی-رشدی است که با مشکلاتی در تمرکز، بینظمی و تکانشگری مشخص میشود. معمولاً، تشخیص علائم ADHD در بزرگسالان و کودکان با ارزیابیهای روانشناختی و مشاوره بالینی انجام میشود.
آیا علائم ADHD فقط در کودکان وجود دارد؟
خیر، گاهی اوقات علائم ADHD تا بزرگسالی نیز ادامه پیدا میکند.
چه روشهایی برای مدیریت علائم ADHD در بزرگسالان وجود دارد؟
مدیریت علائم ADHD در بزرگسالان شامل ترکیبی از درمانهای دارویی، مشاوره روانشناختی و تغییرات در سبک زندگی است.
چگونه میتوانم تشخیص دهم که آیا علائم من ناشی از ADHD است؟
برای تشخیص دقیق علائم ADHD، مشاوره با روانشناس ضروری است. متخصصان میتوانند با استفاده از تستها و جلسات مشاوره به شما کمک کنند تا متوجه اختلال خود شوید.
چه زمانی باید به پزشک یا روانشناس مراجعه کنم؟
اگر خصوصیات افراد adhd به طور قابلتوجهی بر عملکرد روزمره، روابط یا کیفیت زندگی آنها تأثیر میگذارد و با روشهای خودمدیریتی بهبود نیافته است، توصیه میشود که به روانشناس مراجعه کنند.
بیشتر بخوانید: