فرانک ای. کلارک می‌گوید: «انتقاد، باید مانند باران آن‌قدر ملایم باشد که به رشد یک انسان کمک کند، بدون اینکه ریشه‌هایش را از بین ببرد.» نحوه انتقاد از همسر هم باید به همین شکل باشد. تصور کنید که شریک زندگی‌تان نکته‌ای درباره‌ی شما مطرح می‌کند، اما به جای احساس حمایت و همدلی، احساس می‌کنید که مورد حمله قرار گرفته‌اید. در چنین مواردی از خود می‌پرسید آیا انتقاد همیشه آزاردهنده است یا می‌تواند ابزاری برای رشد باشد؟
اگر شما هم از خود می‌پرسید که باید چگونه از همسر خود انتقاد کنیم و چطور می‌توانیم انتقاد سازنده‌ای داشته باشیم بدون اینکه باعث ایجاد تنش شویم، ادامه این مطلب از کلینیک روانشناسی آوینا را بخوانید. در ادامه نحوه انتقاد صحیح از همسر بررسی شده است.
انتقاد سازنده یا مثبت چیست؟
انتقاد سازنده در یک رابطه را می‌توان به‌عنوان انتقاد مثبت نیز نام برد، چرا که بار منفی که معمولاً همراه با کلمه‌ی «انتقاد» است را ندارد. طبق گفته محققان، ویژگی‌های انتقاد سازنده عبارت‌اند از:
- بدون تهدید بودن
- عدم سرزنش فرد مقابل
- ارائه اطلاعات مشخص درباره موضوع بحث و انتظارات
- بیان انتقاد با لحنی ملاحظه‌گر و ملایم
انتقاد سازنده در مقابل انتقاد مخرب
یادگیری نحوه انتقاد از همسر به شکل درست می‌تواند پلی برای رشد باشد و در شکل نادرست عاملی برای ویرانی است. تفاوت بین انتقاد سازنده و انتقاد مخرب در نیت و نحوه بیان آن نهفته است. انتقاد سازنده به رشد شما کمک می‌کند، درحالی که انتقاد مخرب فقط باعث آسیب می‌شود.
| جنبه | انتقاد سازنده | انتقاد مخرب |
| نیت
|
کمک به رشد و بهبود شریک زندگی | آسیب زدن، سرزنش کردن یا کنترل کردن |
| لحن | آرام، حمایت‌کننده و همدلانه | تند، تحقیرآمیز و پرخاشگرانه |
| تمرکز | رفتارها یا اقدامات مشخصی که قابل تغییر هستند. | حملات شخصی که شخصیت یا ارزش فرد را هدف قرار می‌دهد. |
| نتیجه | رشد و درک متقابل | ایجاد کینه، ناامنی و فاصله |
| نوع بازخورد | ارائه راه‌حل‌های عملی و تشویق‌کننده | انتقاد بدون ارائه راه‌حلی برای بهبود |
با درک تفاوت‌های بین انتقاد سازنده و مخرب راحت‌تر متوجه این موضوع خواهیم شد که باید چگونه از همسر خود انتقاد کنیم که چالش و ناراحتی در پی نداشته باشد.
اهمیت انتقاد سازنده در روابط
طبق تحقیقات انتقاد مخرب یکی از چهار عامل اصلی است که به جدایی زوج‌ها منجر می‌شود. در مقابل، انتقاد سازنده به جای تخریب رابطه، به رشد آن و بهبود همدلی بین زوجین کمک می‌کند. فواید و اهمیت کسب آگاهی در مورد نحوه انتقاد از همسر را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- کمک به رشد رابطه و تقویت پیوند عاطفی میان زوجین
- افزایش رضایت از رابطه بر اساس تحقیقات علمی اثبات‌شده
- کمک به مدیریت موقعیت‌های استرس‌زا، مانند مشکلات کاری و مالی
- ایجاد فضایی امن برای صداقت داشتن و تقویت اعتماد به طرف متقابل
چگونه از همسر خود انتقاد کنیم؟
فراموش نکنید که یادگیری نحوه انتقاد صحیح از همسر، می‌تواند رابطه شما را تقویت کند. حتی تحقیقات نشان می‌دهد که زوج‌هایی که از ارتباط باز و درعین‌حال ملاحظه‌گر برای انتقاد برخوردار هستند، میزان رضایت بیشتری از رابطه خود گزارش می‌کنند. 10 تکنیک برای انتقاد سازنده از همسر به شما در این راه کمک می‌کند.
1. نیازهای خود را بیان کنید
هنگامی که خصمانه و مخرب انتقاد می‌کنید، معمولاً روی این نکته تمرکز دارید که شریک زندگی‌تان چه اشتباهی مرتکب شده است. در اغلب موارد این‌گونه انتقاد بدون ارائه راه‌حل مناسب است. در مقابل شکل درست و نحوه انتقاد از همسر به این شکل است که به شریک خود بگویید به چه چیزی نیاز دارید و چه تغییری را از او انتظار دارید.
شنیدن اینکه چه کار اشتباهی انجام می‌دهند یا چه نقص‌هایی دارند می‌تواند به شریک زندگی شما آسیب بزند، اما اگر بازخورد مشخصی در مورد نیازهای خود ارائه دهید، او می‌تواند اقدامی انجام دهد، به‌جای اینکه فقط نظرات منفی شما را بشنود.
2. برای سناریوهای مختلف آماده باشید
صحیح‌ترین نحوه انتقاد از همسر به این شکل است که نزدیک شدن به شریک زندگی‌تان برای انتقاد، واکنش‌های احتمالی او را در نظر بگیرید و برای نحوه پاسخگویی به هر واکنش آماده باشید. این کار به شما کمک می‌کند که از واکنش‌های احساسی شدید و گفتن جملاتی که بعداً پشیمان خواهید شد، اجتناب کنید.
3. با یک نکته مثبت شروع کنید
بسیاری از ما نمی‌دانیم چگونه از همسر خود انتقاد کنیم و چطور باید سر حرف باز شود. می‌توانید انتقاد سازنده را با یک تعریف یا قدردانی از کاری که شریک زندگی‌تان به‌درستی انجام داده است، شروع کنید. این کار باعث می‌شود او پذیرای درخواست شما برای تغییر باشد.
4. از حمله به شخصیت اجتناب کنید
نحوه انتقاد از همسر اغلب به این شکل است که گویی به او حمله می‌کنید. برای همین از گفتن جملات کلی و تخریب‌گر مانند «تو خیلی بی‌نظم یا بدقول هستی!» پرهیز کنید، زیرا گفتن این یک جمله به‌نوعی ترور شخصیت است و به‌هیچ‌وجه سازنده نخواهد بود.
5. زمانی که اشتباه کرده‌اید، اعتراف کنید
گاهی به‌جای فکر کردن به این سؤال که چگونه از همسر خود انتقاد کنیم، بپذیرید که هیچ‌کس کامل نیست و اگر شما نیز نیاز به بهبود در برخی زمینه‌ها دارید. با پذیرش این مسئله شریک زندگی‌تان هم راحت‌تر انتقاد شما را خواهد پذیرفت.
6. پذیرای شریک زندگی خود باشید
گاهی اوقات در یک اختلاف‌نظر، هیچ‌کدام از طرفین لزوماً اشتباه نمی‌کنند و شاید فقط دیدگاه‌های متفاوتی داشته باشند. در چنین شرایطی، نحوه انتقاد از همسر بسیار مهم بوده و باید بپذیرید که شریک زندگی‌تان ممکن است با بازخورد شما موافق نباشد یا نیازی به تغییر نبیند. اگر چنین اتفاقی افتاد، ممکن است مجبور شوید مسئله را رها کرده و آن را بپذیرید.
7. ادامه بحث را به زمان دیگری موکول کنید
گاهی اوقات با وجود اینکه قصد شما انتقاد سازنده از همسرتان است، اما احتمال دارد که شریک زندگی‌تان حالت تدافعی به خود بگیرد. در چنین شرایطی، بهتر است مکالمه را متوقف کنید و توافق کنید که بعداً دوباره به آن بپردازید.
8. اجازه بگیرید که صحبت کنید
نحوه انتقاد از همسر باید به شکل اصولی باشد تا احتمال پذیرش و تغییر را بالا ببرد. به جای اینکه فرض کنید شریک زندگی‌تان آمادگی شنیدن انتقاد شما را دارد، بهتر است از او بپرسید که آیا مایل به صحبت درباره موضوع بوده یا اینکه زمان مناسبی برای گفت‌وگو است یا خیر.
9. مراقب کلماتی انتخابی خود باشید
برای اینکه صحبت‌های شما تهدیدآمیز یا تهاجمی به نظر نرسد، باید کلمات خود را با دقت انتخاب کنید. بهتر است قبل از صحبت کردن، حرف‌های خود را تمرین کنید یا چندین روش برای بیان آن را در نظر بگیرید تا بهترین روش را انتخاب کنید.
10. نقاط آسیب‌پذیر خود را بروز دهید
نحوه انتقاد صحیح از همسر شامل اصول مختلفی می‌شود که یکی از این اصول نشان دادن نقاط آسیب‌پذیر روان خود به همسر است. این امر باعث شود شریک زندگی شما کمتر حالت تدافعی بگیرد و بیشتر به صحبت‌های شما گوش دهد. مثلاً به‌جای اینکه او را به خاطر دیر رسیدن یا فراموش کردن سالگردتان سرزنش کنید، می‌توانید بیان کنید که احساس ترس یا نادیده گرفته شدن داشتید.
خدمات مرتبط: مشاوره زوج درمانی
۵ روش برای پذیرش انتقاد سازنده
همان‌قدر که درست بودن شکل و نحوه انتقاد از همسر اهمیت دارد، پذیرش انتقاد سازنده نیز بخش مهمی از یک رابطه است.
- وقتی همسرتان از شما انتقاد می‌کند، به جای واکنش فوری، زمانی را برای پردازش آنچه گفته اختصاص دهید و بررسی کنید که آیا حقیقتی در گفته‌های او وجود دارد یا نه.
- زمان بگذارید و به حرف‌های همسر خود به‌دقت گوش کنید تا شریک زندگی‌تان احساس کند که حرف‌هایش شنیده می‌شود.
- شاید با همه آنچه که شریک زندگی‌تان می‌گوید موافق نباشید و این کاملاً قابل‌قبول است؛ اما سازش و توجه به خواسته‌های طرف مقابل مهم خواهد بود.
- از همسر خود سؤال بپرسید. پرسیدن سؤالات می‌تواند به شما کمک کند تا مسئله را بیشتر بررسی کنید و دیدگاه شریک‌تان را بهتر درک کنید.
- اگر شریک زندگی‌تان انتقاد سازنده‌ای به شما ارائه داد و متوجه شدید که چیزی از گفته‌های او حقیقت دارد، تلاشی برای تغییر رفتار خود انجام دهید.
سخن پایانی
یادگیری و تسلط به تکنیک‌های نحوه انتقاد صحیح از همسر به شما کمک می‌کند تا زندگی مشترک خود را نجات دهید. درواقع اگر همه ما بدانیم که باید چگونه از همسر خود انتقاد کنیم، درگیر کشمش و چالش‌های جدی در زندگی مشترک نخواهیم شد. اگر تکنیک‌های بررسی شده در این مطلب به شما کمک نکرد می‌توانید از خدمات مشاوره خانواده و زوج‌درمانی مرکز آوینا برای یادگیری نحوه انتقاد از همسر و نجات زندگی خود استفاده کنید.
سؤالات متداول
چگونه از همسر خود انتقاد کنیم که دعوایی رخ ندهد؟
انتقاد باید تهدیدآمیز و مخرب شخصیت طرف مقابل نباشد. علاوه‌بر این عدم سرزنش فرد مقابل، ارائه اطلاعات مشخص در مورد موضوع و بیان آن با لحنی ملاحظه‌گر برای انتقاد سازنده اهمیت دارد.
فرق انتقاد سازنده و مخرب چیست؟
تفاوت بین انتقاد سازنده و مخرب در نیت و نحوه بیان آن نهفته است. یادگیری نحوه انتقاد صحیح از همسر و سازنده بودن انتقاد درست مانند ساخت پلی برای ارتباط و رشد رابطه است. درحالی‌که انتقاد مخرب فقط باعث آسیب می‌شود.
مزایای یادگیری تکنیک‌های نحوه انتقاد از همسر چیست؟
کمک به رشد و بهبود رابطه، افزایش رضایت از رابطه بر اساس تحقیقات علمی، کمک به مدیریت موقعیت‌های استرس‌زا و ایجاد فضایی امن برای صداقت داشتن و تقویت اعتماد متقابل از مزایای انتقاد سازنده است.
بیشتر بخوانید:
