شاید نام میسوفونیا را نشنیده باشید و اصلاً ندانید که صدابیزاری چیست؟ اما اگر صداهای خاصی میتوانند شما را عصبی کنند، ممکن است آن را تجربه کرده باشید. در واقع، تصور میشود که از هر پنج نفر، یک نفر به آن مبتلا است. آگاهی نسبت به علائم و شرایط دخیل در بروز آن کمک میکند تا با مشورت یک متخصص بهترین روش درمان میسوفونیا انتخاب شود. خوشبختانه به همگی این موارد در ادامه پرداخته شده است.
اختلال صدا بیزاری یا میسوفونیا چیست؟
متخصصان در یک اجماع کلی معتقدند که میسوفونیا، اختلال کاهش تحمل صداهای خاص است. این صداها محرکهایی مبتنی بر الگو هستند یا معنای خاصی برای فرد دارند (نه لزوماً معنای آگاهانه) و باعث یک واکنش منفی عاطفی، فیزیکی یا رفتاری میشوند.
میسوفونیا به واکنشهای احساسی قوی و منفی نسبت به صداهایی اشاره دارد که اکثر مردم متوجه آنها نمیشوند، مانند جویدن یا تنفس. شنیدن این صداها ممکن است باعث فشار قفسه سینه و بروز سایر علائم میسوفونیا شود. این غیرعادی نیست که مردم گهگاه با برخی صداهای روزمره تحریک شوند؛ اما برای افراد مبتلا به میسوفونیا، صدای کسی که لبهایشان را به هم میزند یا به دکمه خودنویس ضربه میزنند، میتواند باعث شود که فرد بخواهد جیغ بزند یا به شدت عصبی خواهد شد.
چه کسانی به میسوفونیا مبتلا هستند؟
تحقیقات نشان میدهد که میسوفونیا میتواند هر کسی را تحت تأثیر قرار دهد، اما به نظر میرسد که در زنان شایعتر از مردان است. صدابیزاری میتواند در هر سنی ایجاد شود و طبق تحقیقات علمی به احتمال زیاد در سالهای اولیه نوجوانی شکل میگیرد. البته برای تشخصیص صدابیزاری لازم است در جلسات مشاوره فردی، با روانشناس خود نیز این موضوع را مطرح کنید.
مطالعات با استفاده از تصویربرداری fMRI نشان دادهاند که افراد مبتلا به میسوفونیا فعالیت بیشازحد در insular cortex (بخشی از مغز که با هیجان و همدلی مرتبط است) دارند. این نشان میدهد که واکنشهای شدید آنها به صداها ممکن است به دلیل پردازش غیرمعمول عاطفی باشد.
چه صداهایی باعث بروز میسوفونیا میشوند؟
هر نوع صدایی میتواند باعث ایجاد میسوفونیا شود. با این حال، برخی صداها به احتمال زیاد محرک بروز این اختلال هستند. از جمله:
- صداهای تلویزیون، رادیو یا سایر دستگاههای الکترونیکی میتوانند باعث ایجاد میسوفونیا شوند.
- صداهای مربوط به خوردن و آشامیدن مانند جویدن (مخصوصاً با دهان باز) غذا یا آدامس و هورت کشیدن
- صداهای تنفسی مانند خروپف، خرناس و نفس عمیق
- صداهای فعالیت و حرکت مانند ضربه زدن به انگشتان دست یا پا، ضربه بر یک قلم و تایپ با صدای بلند
- صدای دیگری چون پاکسازی گلو، سرفه، بوسیدن با صدای بلند، تیکتاک ساعت و خشخش (کاغذ یا پلاستیک)
شایعترین علائم میسوفونیا چیست؟
علائم این اختلال حول نحوه واکنش شما به صداهای محرک است. به نظر میرسد همه واکنشها تحت تأثیر غرایز طبیعی چون جنگ یا گریز قرار میگیرند و میتوانند به شرح زیر باشند:
واکنشهای احساسی:
- خشم
- اضطراب
- انزجار
- ترس
- تحریک
واکنشهای بدن:
- بالا رفتن فشارخون
- فشار یا سفتی در قفسه سینه
- افزایش ضربان قلب
- تعریق
واکنشهای رفتاری:
- اجتناب از موقعیتهایی که صداهای محرک وجود دارد.
- ترک مناطقی که این صداها در آن وجود دارد.
واکنشهای کلامی یا صوتی، مانند صحبت کردن یا فریاد زدن در مورد کسی یا چیزی که صدا را تولید کرده است هم از دیگر علائم صدابیزاری بوده و نشان میدهد که باید برای درمان میسوفونیا اقدام کرد.
دلیل بروز میسوفونیا چیست؟
کارشناسان نمیدانند چه چیزی باعث میسوفونیا میشود. با این حال، آنها مشکوک هستند که ممکن است ترکیبی از عوامل باشد. برخی از این عوامل مشکوک عبارتاند از:
تفاوت در ساختار مغز
تحقیقات نشان میدهد که افراد مبتلا به میسوفونیا به احتمال زیاد تفاوتهای خاصی در ساختار و فعالیت مغز خود دارند. یکی از این تفاوتها داشتن ارتباطات و فعالیت بیشتر در نواحی خاصی از مغز و بین آنها است. مناطق آسیبدیده مغز نحوه پردازش صداها و مدیریت احساسات را کنترل میکنند.
شرایط و بیماریهای مربوط به میسوفونیا
علائم میسوفونیا در افراد مبتلا به بیماریهای خاصی مانند واگرایی عصبی، شرایط سلامت روان و بیماریهای مرتبط با شنوایی بیشتر اتفاق میافتد. در زیر چند نمونه از شرایطی که مرتبط با میسوفونیا هستند ذکر شده است:
- شرایط عصبی و اختلالات مغزی
- اختلال کمبود توجه یا بیش فعالی (ADHD)
- اختلال طیف اوتیسم
- سندرم تورت
- افسردگی
- اختلال وسواس اجباری (OCD)
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- اختلال شخصیت مرزی (BPD)
- بیماری مرتبط با شنوایی یا از دست دادن شنوایی
- وزوز گوش
سوابق خانوادگی یا ژنتیک
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد میسوفونیا ممکن است وضعیتی ژنتیکی و ارثی باشد. همچنین متخصصان فکر میکنند حداقل یک جهش ژنتیکی در بروز آن نقش دارد. با این حال، برای تعیین اینکه آیا این احتمالات درست هستند، تحقیقات بیشتری لازم است و برای تشخیص علت و اینکه بدانید بهترین روش درمان میسوفونیا چیست با یک فرد متخصص مشورت کنید. همچنین از بیان مشکل خجالت نکشید و فکر نکنید که در دنیا فقط شما هستید که چنین مشکلی دارید.
نحوه تشخیص میسوفونیا چگونه است؟
میسوفونیا در پنجمین و جدیدترین دسته اختلالات روانی که اغلب با عنوان DSM-5® نامیده میشود قرار دارد که به رسمیت شناخته نشده است. با این حال، در سال 2022 یک کمیته تخصصی یک تعریف توافقی برای این اختلال، تشخیص و درمان آن ارائه داد. یک رواندرمانگر میتواند با پرسیدن سوالاتی در مورد آنچه تجربه میکنید و شایعترین علائم میسوفونیا، وجود آن را در یک فرد تشخیص دهد.
بهترین روش درمان میسوفونیا چیست؟
در حالی که میسوفونیا یک وضعیت رسمی شناخته شده نیست؛ اما این نکته به معنای نبود درمان برای آن نخواهد بود. شباهتها و پیوندهای بین میسوفونیا و سایر اختلالات مانند OCD یا PTSD، نشان میدهد که افراد مبتلا به این بیماری ممکن است از اشکال مختلف درمان سلامت روان بهرهمند شوند. مراحل درمان این اختلال شامل مراحل زیر است:
- شناسایی محرکها
- یافتن راههایی برای به حداقل رساندن یا جلوگیری از صدابیزاری
- استفاده از تکنیکهای مقابلهای برای جلوگیری از واکنشهای تکانشی به صداهای محرک
- کاهش حساسیت شما به محرکهای موجود
همچنین باید اشاره کرد که مراجعه به کلینیک روانشناسی برای درمان بیماری یا اختلالات مرتبط با میسوفونیا، مانند اضطراب یا OCD نیز ممکن است به کاهش علائم میسوفونیا کمک کند.
رواندرمانگر شما بهترین فردی است که به شما میگوید آیا درمان بیماریهای مرتبط میتواند به درمان این اختلال منجر شود یا خیر. علاوه بر این موارد استفاده از ایرپلاگ یا هدفون یا هدست حذف نویز کمککننده بوده و افراد مبتلا به میسوفونیا ممکن است از تسهیلاتی مانند هدفون خاص در محل کار بهرهمند شوند تا صدابیزاری در آنها شدت نگیرد.
صدا بیزاری یا میسوفونیا قابل درمان است!
حال که میدانید صدابیزاری یا میسوفونیا چیست، باید به این نکته اشاره کرد که چنین اختلالی خطرناک یا تهدیدکننده زندگی شما نیست. با این حال، میتواند بر سلامت روان، روابط و میزان رفاه شما تأثیر منفی بگذارد. افراد مبتلا به میسوفونیا اغلب دارای سایر اختلالات روان نیز هستند و در صورت شدید بودن علائم میسوفونیا ممکن است نسبت به احتمال شنیدن صداهای محرک احساس ترس یا اضطراب کنند.
این احساسات گاهی اوقات میتوانند آنقدر قوی باشند که بر روال یا فعالیتهای روزانه تأثیر بگذارند. درمان به شما کمک خواهد کرد تا کنار آمدن و سازگاری با آن را یاد بگیرید. برای تصمیمگیری در مورد بهترین راههای درمان میسوفونیا و اقدامات لازم برای بهبود کیفیت زندگی متخصصان مرکز روانشناسی آوینا به شما کمک خواهند کرد.
سوالات متداول
چگونه میتوانم از میسوفونیا جلوگیری کنم یا خطر ابتلا به آن را کاهش دهم؟
میسوفونیا به طور غیر قابل پیشبینی و به دلایل نامعلوم اتفاق میافتد. به همین دلیل، هیچ راهی برای پیشگیری یا کاهش خطر ابتلا به آن وجود ندارد.
میسوفونیا چیست و آیا نوعی اضطراب است؟
خیر، این دو از یکدیگر متمایز هستند. با این حال، گاهی بین آنها ارتباطی وجود دارد و افراد ممکن است هر دو را داشته باشند.
میسوفونیا چقدر طول میکشد؟
تحقیقات نشان میدهد که میسوفونیا یک شرایط مادامالعمر است؛ با این حال برای اثبات آن به تحقیقات بیشتری نیاز خواهد بود.
بیشتر بخوانید: